tag:blogger.com,1999:blog-61474260327047924412024-03-20T20:20:58.290-07:00Skaei HettemaInformatie over de familie Hettema, alsmede aanverwante geslachten, die
hun roots hebben in de Fryske LegeaenRichard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.comBlogger17125tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-14431110949822113752014-04-11T10:10:00.000-07:002014-04-11T10:10:02.231-07:00De krant is bezorgd! (na 112 jaar)Ik wist al dat het overlijden van Murk Hettema in de VS in 1902 in de plaatselijke krant is vermeld. Het gaat om het Nederlandstalige blad "De Volksvriend", boordevol wel en wee van de Nederlandse populatie in Orange County, Iowa. De Koninklijke Bibliotheek had een aantal van die kranten al laten verfilmen, alleen zat daar het jaar 1902 nog niet bij.<br />
Nu is er echter een nieuwe pluk scans beschikbaar gekomen en in het nummer van 25 september 1902 zie ik het berichtje staan:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgWG51DsqgU3DW4OGqV1ZdJdrb1d0ZMMXhyjIUwMhL882f6DbvqKVLhIECRJ9gvFKj50_rtiF4ke5JXUVVIex7OqYZhd5niAjcz-diiMNYGY1TP-9EMJ72nbsUeU6moSZp6fzmuL-KfiWY/s1600/O_MHettema_krant1902.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgWG51DsqgU3DW4OGqV1ZdJdrb1d0ZMMXhyjIUwMhL882f6DbvqKVLhIECRJ9gvFKj50_rtiF4ke5JXUVVIex7OqYZhd5niAjcz-diiMNYGY1TP-9EMJ72nbsUeU6moSZp6fzmuL-KfiWY/s320/O_MHettema_krant1902.jpg" /></a></div>Richard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-37239572097701676902014-01-15T12:26:00.000-08:002014-01-15T12:26:55.762-08:00Het kale kwartier van Setske Uilkes [Feenstra}Ik zit dus al geruime tijd met het volgende kale stukje in de kwartierstaat en het is hoog tijd dat daar iets aan gaat veranderen. Nieuw onderzoek bij Tresoar moet de zaak weer een beetje lostrekken, vind ik.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgpNc5qaa_vo3sMYdYGC1Vqj1fhLZCjxY9Df2-X7Vhax6ZY60AryRSy3YCn382mxWO90TfAK2FPCRYwixU7Nnn0ebgFLvDmAHSjQQRR8OAg57tg_YjtvJsi0eU90yL1Ip57bh7qQi1U3dI/s1600/kwartier+SUFeenstra.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgpNc5qaa_vo3sMYdYGC1Vqj1fhLZCjxY9Df2-X7Vhax6ZY60AryRSy3YCn382mxWO90TfAK2FPCRYwixU7Nnn0ebgFLvDmAHSjQQRR8OAg57tg_YjtvJsi0eU90yL1Ip57bh7qQi1U3dI/s1600/kwartier+SUFeenstra.jpg" /></a></div><br />
Ik ga een boorpoging doen via de speciekohieren, kijken wat dat oplevert. En wellicht het notarieel, de huwelijksbijlagen of de vonnissen van het Hof van Friesland.<br />
<br />
De kwartieren van haar echtgenoot Tjeerd Scheltes de Haan, komen mogelijk ook aan bod. Die zijn er iets gevulder uit, maar toch ook hier weer kale plekken...<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhMJu279xXw7XRYCZzYncDsXPd3NeA5i71jcfucj7j6VGvdJ_wAKjJTuLhv-v5Gg8XtObggfngLdkXjWoUPtfh1Ay3mJTvyEqD_3sc7OiJhF3hnHbq8xFQDrKQI52BSiEJoBZLR66En9So/s1600/kwartier+TSdeHaan.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhMJu279xXw7XRYCZzYncDsXPd3NeA5i71jcfucj7j6VGvdJ_wAKjJTuLhv-v5Gg8XtObggfngLdkXjWoUPtfh1Ay3mJTvyEqD_3sc7OiJhF3hnHbq8xFQDrKQI52BSiEJoBZLR66En9So/s1600/kwartier+TSdeHaan.jpg" /></a></div><br />
Als ik wat vind, geef ik hier een updateRichard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-74224861343796482212013-11-10T12:24:00.000-08:002013-11-10T12:24:00.824-08:00Jarig in AmerikaJan Annes Hettema is getrouwd geweest met Gerbrig Murks Abma. Broers en zuster van Gerbrig zijn geëmigreerd naar de Verenigde Staten, en daar pikken we het spoor van de Abma's op. De lokale krant De Volksvriend - vrijwel geheel gepubliceerd in het Nederlands, besteedde aandacht aan alledaagse voorvallen, zoals een verjaardag. Hier is een voorbeeld, bekeken via de <a href="http://kranten.kb.nl">website</a> van de Koninklijke Bibliotheek:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8ohN3WRLNmQ5qzFcd3onucHRItGmZvr_r5N-mRpjeS1ZoH2OdrF-FnSoWgBAouEiWsJ40cO9j5iLHxz1of_mCEU7o-dE1ilrZ69f4mJMyuY-LaIUcSRIrtaI73kINxab2uv36PDl_RKI/s1600/HAbma60.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8ohN3WRLNmQ5qzFcd3onucHRItGmZvr_r5N-mRpjeS1ZoH2OdrF-FnSoWgBAouEiWsJ40cO9j5iLHxz1of_mCEU7o-dE1ilrZ69f4mJMyuY-LaIUcSRIrtaI73kINxab2uv36PDl_RKI/s320/HAbma60.jpg" /></a></div><br />
Het gaat hier om Harmen Abma, inderdaad geboren in 1844. Via <a href="http://www.tresoar.nl/">Tresoar</a> is zijn geboorte snel te achterhalen, en dan zien we dit:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgQWJ3Ojfk_6p6m4lF_iUtTx5O2KhNbxCKQEd1jBGRNpAHSFI4FmQVDJknK9qOCAPjYOLedzmQ9PKyY_hQTm4i4saVPgYrIj9ajG4ZQISeL6MOdishAZi8byIGBeKZGuQZhGEQylYtCAdU/s1600/HAbma_tresoar.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgQWJ3Ojfk_6p6m4lF_iUtTx5O2KhNbxCKQEd1jBGRNpAHSFI4FmQVDJknK9qOCAPjYOLedzmQ9PKyY_hQTm4i4saVPgYrIj9ajG4ZQISeL6MOdishAZi8byIGBeKZGuQZhGEQylYtCAdU/s320/HAbma_tresoar.jpg" /></a></div><br />
En wie de originele geboorteakte wil zien, gaat daarvoor naar de website AlleFriezen. Met het volgende resultaat:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuJRikaKJBPHDHBYllCK-6O68DNXtFZOHCULx3hIego9_oUEUfYJ14zXw0LiaXdgQserynGHkcSDL-WTFrMbenpIosICDaY7eSt_oOdfl1FkkF4KRruDetqcIypr6AxstkLKmYnW8F9Bk/s1600/G_HAbma1844.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuJRikaKJBPHDHBYllCK-6O68DNXtFZOHCULx3hIego9_oUEUfYJ14zXw0LiaXdgQserynGHkcSDL-WTFrMbenpIosICDaY7eSt_oOdfl1FkkF4KRruDetqcIypr6AxstkLKmYnW8F9Bk/s320/G_HAbma1844.jpg" /></a></div>Richard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-75781829278846107372013-05-19T01:15:00.000-07:002013-05-19T01:15:45.977-07:00Extra bewijs voor de verblijfplaats van Murk HettemaVia het indexeringsproject van de FAF, de vrienden van de archieven in Friesland, kwam ik een akte van royement tegen die was opgemaakt voor Murk Hettema. De akte zelf was niet aanwezig, stond er bij, maar ik kon bij Tresoar wel een foto maken van het repertorium van notaris Fennema.<br />
<br />
<blockquote>1897 Sneek, notaris H. Fennema, Royement, akte niet aanwezig<br />
- Murk Jans Hettema te Sioux Center, U.S.A.<br />
<br />
Toegangsnr. : 26<br />
Inventarisnr.: 120121<br />
Repertoirenr.: 157 d.d. 13 augustus 1897<br />
<br />
Laatste update: 17-12-2012<br />
</blockquote>Deze transcriptie is op 17 december vorig jaar toegevoegd aan de website van Tresoar, zo blijkt uit de laatste regel. Met andere woorden: ik heb er nooit overheen gekeken, ik had het simpelweg voor die datum niet kunnen vinden.<br />
<br />
Het repertorium laat het volgende zien:<br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgR7DzTkA4fbx7A1Rw4G6KNAyqIN5YYStOZ0eh9Y3SoxFSWtvz-pdh2m8yIBAIzumutoupo2aOZmh4KQfa4dJODIz6EM-LzAb1MgI-EcvlAd7vX_jTYcjUbJVO7CyEer4EFvoAY2YuWpe8/s1600/Murk_in_VS.jpg" imageanchor="1" ><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgR7DzTkA4fbx7A1Rw4G6KNAyqIN5YYStOZ0eh9Y3SoxFSWtvz-pdh2m8yIBAIzumutoupo2aOZmh4KQfa4dJODIz6EM-LzAb1MgI-EcvlAd7vX_jTYcjUbJVO7CyEer4EFvoAY2YuWpe8/s320/Murk_in_VS.jpg" /></a><br />
<br />
Murk verbleef in Sioux Center in de staat Iowa en liet een plaatsvervanger zijn akte opmaken bij de notaris. Andere akten van notaris Fennema waren er nog wel, en op een daarvan trof ik een fraai lakzegel van hem aan.<br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgv3K8QPI9z7ny63tkYFnTDUeJjSS1OxnDjCP9BotpU6HvFYa0tKa8OGVSncpMtWWHh8P7XOi5ArATeWfDQNVhCT-cxo1MqibhGwyWUaoouaF1pJGP79m3N15Jjw8KUC_s5rlYBc7uqp4/s1600/lakzegel+Fennema.jpg" imageanchor="1" ><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgv3K8QPI9z7ny63tkYFnTDUeJjSS1OxnDjCP9BotpU6HvFYa0tKa8OGVSncpMtWWHh8P7XOi5ArATeWfDQNVhCT-cxo1MqibhGwyWUaoouaF1pJGP79m3N15Jjw8KUC_s5rlYBc7uqp4/s320/lakzegel+Fennema.jpg" /></a><br />
<br />
En dat maakt het onderzoek in oude akten nou zo leuk. Dit lakzegel is 126 jaar oud en op wat kleine beschadigingen na ziet het er nog puik uit. Tegenwoordig plakt een notaris een sticker met zijn naam op een akte. Dat is wel efficiënt misschien, maar het mist toch wat. Een zegel maakt de acte "echt". Zo werd aan de Acte van Abdicatie van koningin - nu prinses - Beatrix met veel ceremonieel een grootzegel vastgemaakt en dat was mooi om te zien. Acte en zegel liggen nu in een speciale cassette in het Nationaal Archief in Den Haag.<br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_MRmvlmZs45Vj0st5KJWw5jB-I5iGyiwKAoSB0dvC5zMLMYCz1z71h693wNLo6havtgYmr2XtWJQe8b2GpH41XUOjAuMW_-5TMoKUqwjFm3l9jKiZiaMwgh4XOjpvzrM-G7zLwCqmgjg/s1600/grootzegel_Beatrix.jpg" imageanchor="1" ><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_MRmvlmZs45Vj0st5KJWw5jB-I5iGyiwKAoSB0dvC5zMLMYCz1z71h693wNLo6havtgYmr2XtWJQe8b2GpH41XUOjAuMW_-5TMoKUqwjFm3l9jKiZiaMwgh4XOjpvzrM-G7zLwCqmgjg/s320/grootzegel_Beatrix.jpg" /></a><br />
<br />
Richard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-43709882757274232112013-01-19T12:07:00.000-08:002013-01-19T12:07:34.427-08:00Het armenhuis, maar dan andersEen nieuw verhaal over Murk Hettema, die in 1902 overleed in de VS. Hij stierf terwijl hij woonde op de Poor Farm, de plek waar armen en zieken hun leven sleten. Nederland kende vroeger het armenhuis, een verblijfplaats voor mensen die geen cent meer hadden en op een of andere manier toch moesten blijven leven. Het armenhuis was de laatste strohalm voor mensen die geen familie meer hadden. In Friesland werden de armen onderhouden (gealimenteerd) door de diakonie van de kerk, zoals te zien is in de volkstelling van 1744:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjmnufUo2i05xtJZbQk_aZ1CFyDhugH9e_D6b-PYFQ02HCWatzEChOmfOXsNfIZnHasIv0R-QLe-jOb9sIOVAf6KIXvd9AmVuUj2XtoWFrjpfWNWb9yEofknjNEdYXLLCMF_jlDM5vx1Us/s1600/Oldeboorn.jpg" imageanchor="1" style="margin-left:1em; margin-right:1em"><img border="0" height="103" width="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjmnufUo2i05xtJZbQk_aZ1CFyDhugH9e_D6b-PYFQ02HCWatzEChOmfOXsNfIZnHasIv0R-QLe-jOb9sIOVAf6KIXvd9AmVuUj2XtoWFrjpfWNWb9yEofknjNEdYXLLCMF_jlDM5vx1Us/s400/Oldeboorn.jpg" /></a></div><br />
De mensen om wie het ging, staan in de 5e kolom. De aanduiding staat er een beetje vreemd, wellicht kende de drukker van de volkstellingslijsten de term niet.<br />
Goed, terug naar Murk Hettema, die volgens de krant in Orange City overleed als 'pauper', ofwel iemand zonder middelen van bestaan. Murk had werk als boerenknecht maar doordat hij ziek werd kon hij dat beroep niet meer uitoefenen. Het klinkt hard, maar geen werk = geen geld. Door het drinken van vervuild water had Murk buiktyfus opgelopen (Typhoid fever) en dat was een ziekte die 110 jaar geleden meestal dodelijk was.<br />
Als geldeloze kwam hij terecht op de Poor Farm, een boerderij met een lap grond die door de gemeenschap was opgericht voor het ondersteunen van de armen. De Poor Farm kon draaiende worden gehouden door giften en door verkoop van de opbrengsten van het land. Ik heb gezocht, maar nergens een adres van die Poor Farm in Orange City kunnen vinden. Een adresaanduiding hoefde toen waarschijnlijk niet, want iedereen wist waar het was. Net zoals iedereen wist waar de kerk stond.<br />
Maar een mailtje naar de Orange City Public Library bood uitkomst. Director Karla Chase mailde terug:<br />
<blockquote><i>The poor farm was located northwest of Orange City. The current day address is 4353 Ironwood Ave. You could enter the address in Google Maps to get an idea of its location</i>.</blockquote>Prima idee, gauw het adres intypen bij Google Maps en je krijgt het volgende in beeld. Op de plaats van de Poor Farm staat nu het lokale bejaardentehuis. De oprit daarheen ligt naast het bureau van de County Sheriff.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9Qcu3d2YSEpmiil-LoN_lK8o5yM8jC0Kj3AH9Mmhof7i8FoMI6ib1Duac-WVu5yhdOP-6zJNcLul8sn6rXL1du3Rw4T7vnOCZvyAs_wiEEa31eV2lqRKUlM693e4sU60LlLM8bRKwOIo/s1600/poorfarm_google.jpg" imageanchor="1" style="margin-left:1em; margin-right:1em"><img border="0" height="246" width="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9Qcu3d2YSEpmiil-LoN_lK8o5yM8jC0Kj3AH9Mmhof7i8FoMI6ib1Duac-WVu5yhdOP-6zJNcLul8sn6rXL1du3Rw4T7vnOCZvyAs_wiEEa31eV2lqRKUlM693e4sU60LlLM8bRKwOIo/s400/poorfarm_google.jpg" /></a></div><br />
Iets verder uitzoomen en we zien waar de Poor Farm lag, ten opzichte van Orange City. Even ter verklaring: het land rondom de stad werd rond 1870 puur wiskundig verdeeld in blokken van 1 mijl bij 1 mijl. Dat was de standaard landmaat en de Poor Farm kreeg de helft daarvan toebedeeld.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFP7feJ34dZcn5LrkVQ0dPjq0XCfbyfdkifhnVSk5o6SUTGUivlzPObY29m697WlGuTNCeWv9N8uCi77FNm8ybH4-kOQcGZzxjMVt2brfZiJReAfq0Sh_UedHKVt81ovgExS3UD2Gl5w8/s1600/poorfarm_google_breder.jpg" imageanchor="1" style="margin-left:1em; margin-right:1em"><img border="0" height="278" width="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFP7feJ34dZcn5LrkVQ0dPjq0XCfbyfdkifhnVSk5o6SUTGUivlzPObY29m697WlGuTNCeWv9N8uCi77FNm8ybH4-kOQcGZzxjMVt2brfZiJReAfq0Sh_UedHKVt81ovgExS3UD2Gl5w8/s400/poorfarm_google_breder.jpg" /></a></div><br />
Met de informatie van deze satellietopname is het niet zo moeilijk om de plek van de Poor Farm terug te vinden op een topografische kaart. Ik vond er een op de website van <a href="http://www.historicmapworks.com/">HistoricMapWorks</a> uit 1923, zijnde 21 jaar na het overlijden van Murk Hettema. Ik heb de lokatie met rood omrand op deze kaart:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7qgdOpqwm4G6zytqY3i-sPKHi6T-PXfXvhew7r4utYwkoWD5Xuupu9OkHjGIgRmKYf3Pn4Rh9j16OjL0zUmU6JoIQfpAInzjeLvIS988AgdWJsWomD7rltsHtoH1SB5eJAcOA5BxEs9o/s1600/OrangeCity+kaart+met+poor+farm.jpg" imageanchor="1" style="margin-left:1em; margin-right:1em"><img border="0" height="219" width="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7qgdOpqwm4G6zytqY3i-sPKHi6T-PXfXvhew7r4utYwkoWD5Xuupu9OkHjGIgRmKYf3Pn4Rh9j16OjL0zUmU6JoIQfpAInzjeLvIS988AgdWJsWomD7rltsHtoH1SB5eJAcOA5BxEs9o/s400/OrangeCity+kaart+met+poor+farm.jpg" /></a></div><br />
Met een muisklik kan de kaart groter in beeld worden gebracht. Wat opvalt is het zeer grote aantal Hollandse namen. Orange City is gesticht door een groep Nederlanders die verder zijn gereisd na de stichting van Pella, het domein van dominee Hendrik Scholten. Voor meer informatie dient <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hendrik_Scholte">dit artikel op Wikipedia</a>.<br />
Karla Chase stuurde me ook een kopie uit een geschiedenisboek over Iowa, en daarin staat een foto van de Poor Farm zoals Murk Hettema die heeft meegemaakt.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgs8oqy1Rc_KUD_qHK8Xx6yykMs8nT-L3P4ERb4MpAL0IDUcraenhptUOnF9y7lHTlPwIK7sKni4G8xxCYbrwr2Yp-mmbM84nUbc7F1xGEPbmr7weOV8Ew2LAn-7IOhk005gAYRZgrK_D0/s1600/poorfarm_kopie.jpg" imageanchor="1" style="margin-left:1em; margin-right:1em"><img border="0" height="265" width="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgs8oqy1Rc_KUD_qHK8Xx6yykMs8nT-L3P4ERb4MpAL0IDUcraenhptUOnF9y7lHTlPwIK7sKni4G8xxCYbrwr2Yp-mmbM84nUbc7F1xGEPbmr7weOV8Ew2LAn-7IOhk005gAYRZgrK_D0/s400/poorfarm_kopie.jpg" /></a></div><br />
De Poor Farm had een opzichter en meestal betrof het een gezin met kinderen. Een beetje op de manier waarop een weeshuis vroeger een binnenvader en binnenmoeder had. De benoeming van John T. Klein werd vermeld in De Volksvriend, de Nederlandstalige krant in Orange City.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjmXSzC4Y4dmDkpuiqQ4AhFFY2UwY8kn29TYtWDwNygoWix3RsM7T4L-tOnPjZwy5BD6fYHQk6E-MKFfy7hZXr_47ZZY9scMXzVKUusv__6NMFhB8ML77lkMkgfyeRpto5ZE25B5344QY0/s1600/jtklein.jpg" imageanchor="1" style="margin-left:1em; margin-right:1em"><img border="0" height="243" width="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjmXSzC4Y4dmDkpuiqQ4AhFFY2UwY8kn29TYtWDwNygoWix3RsM7T4L-tOnPjZwy5BD6fYHQk6E-MKFfy7hZXr_47ZZY9scMXzVKUusv__6NMFhB8ML77lkMkgfyeRpto5ZE25B5344QY0/s400/jtklein.jpg" /></a></div><br />
<br />
<br />
<br />
Richard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-15128606515928378662012-12-24T07:08:00.000-08:002012-12-24T07:59:59.748-08:00Murk Hettema na 110 jaar terechtIk heb geruime tijd gezocht naar Murk Hettema, de halfbroer van mijn grootvader Pier Hettema. Beiden hebben dezelfde vader, Jan Annes Hettema, Murk komt uit het eerste huwelijk en Pier uit het tweede. In het volgende schema staat dat wat duidelijker.<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh8S_7ffZOTBLgH7cQY4P6XEbUkziie8N6uuiOhKmM1cwcbHUgCmPQEwDUkKMQOPyGzq30VSC2H-q1ep4dJblk8S4KBBRpTIeYV7VE-ppWFiX4wBEuUGR7a4fWPC48zQjYgxYuu999kbeE/s1600/Parenteel+JA+Hettema.gif" imageanchor="1" style="margin-left:1em; margin-right:1em"><img border="0" height="381" width="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh8S_7ffZOTBLgH7cQY4P6XEbUkziie8N6uuiOhKmM1cwcbHUgCmPQEwDUkKMQOPyGzq30VSC2H-q1ep4dJblk8S4KBBRpTIeYV7VE-ppWFiX4wBEuUGR7a4fWPC48zQjYgxYuu999kbeE/s400/Parenteel+JA+Hettema.gif" /></a></div><br />
Het gezin verhuisde begin 1886 van Burgwerd naar Winschoten, waar vader Jan Annes bij de politie was ingedeeld. Het ging om een overplaatsing. Het hele gezin, is ook keurig terug te vinden in het bevolkingsregister, inclusief Murk.<br />
Later was hij echter uit de boeken verdwenen. Er zou toch iets bekend moeten zijn geweest want volgens mij had je toen voor een reis naar de VS ook al een paspoort nodig. Per toeval stuitte ik op de website CastleGarden.org en vond daar de volgende inschrijving.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgbVe8GVTQlIpBssJwrz20lwi6d1ZZGbWrgHuuEdItaTY5oEUv_t-1FhBKA1IJcH6c0Bm0-TF-6H5t5hpqS_Oc0iGn0pCPuoJKAJmqSslSyXp64Kc2MzlzX5udo2HA6cfWwRXH-76FXi-E/s1600/Murk_HettemaCastle.jpg" imageanchor="1" style="margin-left:1em; margin-right:1em"><img border="0" height="277" width="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgbVe8GVTQlIpBssJwrz20lwi6d1ZZGbWrgHuuEdItaTY5oEUv_t-1FhBKA1IJcH6c0Bm0-TF-6H5t5hpqS_Oc0iGn0pCPuoJKAJmqSslSyXp64Kc2MzlzX5udo2HA6cfWwRXH-76FXi-E/s400/Murk_HettemaCastle.jpg" /></a></div><br />
Murk was dus naar de VS gegaan als "husband", wat niet wil zeggen dat hij getrouwd was maar dat hij met dieren bezig was. Boerenknecht zouden we nu zeggen. Hij ging naar Orange City, waar we hem ook aantreffen in de census (volkstelling). <br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSP8GpusJYh37Yu8Yt0hhFUoaufOv_JxibU7KHpRxQRTCDGVpaW54xh9uwOmL4ndW4NeeiTZy7f1zFunHwLJ-2czK0Emp4ADUAz6HQD1LtvjS-jauzOyM0zaH3qcUSGOzGnlRw9Awys4M/s1600/Murk_in_census1900.gif" imageanchor="1" style="margin-left:1em; margin-right:1em"><img border="0" height="153" width="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSP8GpusJYh37Yu8Yt0hhFUoaufOv_JxibU7KHpRxQRTCDGVpaW54xh9uwOmL4ndW4NeeiTZy7f1zFunHwLJ-2czK0Emp4ADUAz6HQD1LtvjS-jauzOyM0zaH3qcUSGOzGnlRw9Awys4M/s400/Murk_in_census1900.gif" /></a></div><br />
De naam Murk staat er niet, dat betekent zoals als "duister" of "somber" in het Engels. In plaats daarvan noemde hij zich Marcus. Maar ook andere verschrijvingen zijn voorgekomen, zoals Wurk. Ook de achternaam werd verkeerd gespeld, ik heb al Hettaman en Hettewa gezien. Onder die laatste naam hebben de Mormonen zijn overlijden genoteerd:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdfaCIFdeKAZPhu0pTKlkjbW9an4QPshlWKjv3jte5yOuQ8FeanntifQmlSTQY3SO1UWRjDgNOS60Oy_8tav0yxgSwlVL3OSCqSt5gUotXMHeLa4SQCpck5k_BqCrX2m2jAJJOGFec5yE/s1600/crop_FS+MHettema+FS.gif" imageanchor="1" style="margin-left:1em; margin-right:1em"><img border="0" height="257" width="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdfaCIFdeKAZPhu0pTKlkjbW9an4QPshlWKjv3jte5yOuQ8FeanntifQmlSTQY3SO1UWRjDgNOS60Oy_8tav0yxgSwlVL3OSCqSt5gUotXMHeLa4SQCpck5k_BqCrX2m2jAJJOGFec5yE/s400/crop_FS+MHettema+FS.gif" /></a></div><br />
Uit de lokale krant weet ik wat de doodsoorzaak is, namelijk<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6GZl3m4FYe-9zc4X0cDsflElrY7e8ObnvYGXL4cNo6CPtfz_E_M9YJGtGAwykd99OPwSg5mcY3_m7UZ7afWYoUV-wW7ufqaqQLMmRvCkVb9v70_naoCl8SX3JuItri4oFD_8YAPtgAjg/s1600/buiktyfus.bmp" imageanchor="1" style="margin-left:1em; margin-right:1em"><img border="0" height="258" width="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj6GZl3m4FYe-9zc4X0cDsflElrY7e8ObnvYGXL4cNo6CPtfz_E_M9YJGtGAwykd99OPwSg5mcY3_m7UZ7afWYoUV-wW7ufqaqQLMmRvCkVb9v70_naoCl8SX3JuItri4oFD_8YAPtgAjg/s400/buiktyfus.bmp" /></a></div><br />
Met dit soort briefjes werd een boerderij aan het begin van de 20ste eeuw in quarantaine gedaan. Om directe besmetting te voorkomen.<br />
<br />
<b>Naschrift:</b> Ik heb dit allemaal begin december 2012 gevonden en er al over gepubliceerd op 8 december. Ruim een week later verscheen deze aantekening op de website van Tresoar:<br />
<br />
1897 Sneek, notaris H. Fennema<br />
Royement, akte niet aanwezig<br />
- Murk Jans Hettema te Sioux Center, U.S.A.<br />
<br />
Bron : Tresoar Toegangsnr. : 26<br />
Inventarisnr.: 120121 Repertoirenr.: 157 d.d. 13 augustus 1897<br />
Laatste update: 17-12-2012<br />
<br />
Waaruit maar weer blijkt dat het dus echt tijd was dat dit vraagstuk werd opgelost. <br />
Richard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-2733796980996993812009-04-01T11:20:00.000-07:002009-04-01T11:31:05.283-07:00Een bijzonder familielid<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiy8yYN4JuakkV8hygZPiXEDJMYlrlq2J9qPiATK94dCgdlBB8JoPZwLacnGNonvdxCi4m3z3lAl7EWKMXhrsTe3zwRr2xRXhUJ5hbRFjp8BaewuzQBoWD9XzxqG4vhTLtoLp8GIvf5T7o/s1600-h/abe.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;width: 92px; height: 210px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiy8yYN4JuakkV8hygZPiXEDJMYlrlq2J9qPiATK94dCgdlBB8JoPZwLacnGNonvdxCi4m3z3lAl7EWKMXhrsTe3zwRr2xRXhUJ5hbRFjp8BaewuzQBoWD9XzxqG4vhTLtoLp8GIvf5T7o/s320/abe.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5319789869227861106" /></a>Via de mail kreeg ik bericht van Tineke Fopma, over een stukje stamboomonderzoek met een verrassende uitkomst. Tineke schrijft: Anne Hettes en Sjoerd Hettes hadden een zuster die Ybeltje heette (geboren in 1762, overleden in 1807). Ybeltje trouwde met Ulbe Luitzens Boersma (1748-1826). Zij kregen een dochter, Minke (1790-1859) die trouwde met Theunis Tjallings Suierveld (1792-1873).<br />Minke en Theunis kregen een zoon Wytse (1817-1875) en hij trouwde met Janke Abes Hainja (1820-1859).<br />Abe Wytses Suierveld (1857-1928) was hun zoon en hij trouwde met Gepke Marcus de Leeuw (1859-1943).<br />Een dochter van Abe en Gepke was Janke (1898-1992), en die was getrouwd met Mindert Jans Lenstra (1894-1955). Om het verhaal niet nog langer te maken:<br />En dêr is er dan: Abe Minderts Lenstra (1920-1985), oftewol 'ús Abe', is dus famylje fan ús. Vertaling van de Friese conclusie: daar is hij dan, Abe Minderts Lenstra - beter bekend als 'onze Abe' is familie van ons.Richard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-63612816113529279002008-03-27T12:41:00.000-07:002008-03-27T13:02:07.702-07:00Overlijden Claas Gerbens (2)Uit de rouwbrief van zijn vrouw Jildouw weten we dat Claas Gerbens op 21 november 1799 is overleden in Amsterdam. Reden genoeg om even naar het Stadarchief te gaan, om te zien of er meer gegevens te vinden zijn.<br /><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOGu4IKjBNcvhAHISHQNP7WEsYDwlH7H8fN_BO19JCnDL2uYNszZ-Eeff7TEyfCVKahDgzrlDQGivOHlGfyJOaV9n_Q4oehsrh1xYbfvIICrae-yshhw1-lNNrlHzNJ7t0K7qsUwu3RqQ/s1600-h/boekje_SAA.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOGu4IKjBNcvhAHISHQNP7WEsYDwlH7H8fN_BO19JCnDL2uYNszZ-Eeff7TEyfCVKahDgzrlDQGivOHlGfyJOaV9n_Q4oehsrh1xYbfvIICrae-yshhw1-lNNrlHzNJ7t0K7qsUwu3RqQ/s200/boekje_SAA.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5182512748159609570" /></a>En ja hoor, het blijkt dat Claas al op 23 november, dus op de tweede dag na zijn overlijden is begraven. De ter aardebestelling vond plaats op het St. Anthonie kerkhof. In het dikke boek Amsterdam van A tot Z [een uitgave van Strengholt] lezen we, dat dit kerkhof lag buiten de St. Anthoniespoort, ingeklemd tussen Nieuwe Herengracht, Muidergracht, Nieuwe Keizersgracht en Weesperstraat. Het kerhof werd geopend op 8 mei 1640 en het bleef in functie tot 1 januari 1866. Toen werden alle oude kerkhoven van de stad buiten gebruik gesteld. Op de plaats van het St. Anthonie kerkhof ligt nu deels de Hortus van Amsterdam.<br /><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5jRtFuLtfbrzlETGcupHKV5wNEu8qZ3X2uTmg6qDFneMcwWHfaHaxxhKI-706HbRUt-s3JAph6lWoDt5jXonQQYej5pHslwbNHbzCRU6FeC6ZHYkOqw7VOcxJoUwE-ldbIw-gae7o4RY/s1600-h/B_ClaasGerbens.jpg"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5jRtFuLtfbrzlETGcupHKV5wNEu8qZ3X2uTmg6qDFneMcwWHfaHaxxhKI-706HbRUt-s3JAph6lWoDt5jXonQQYej5pHslwbNHbzCRU6FeC6ZHYkOqw7VOcxJoUwE-ldbIw-gae7o4RY/s400/B_ClaasGerbens.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5182512606425688786" /></a><br />Het begraafregister van het St Anthonie kerkhof, ofwel het SAKH in jargon, vermeldt ook het adres van Claas Gerbes (namen werden fonetisch opgeschreven). Hij bleek te wonen achter de oude gereformeerde kerk. Na het overlijden van Claas is Jildouw weer teruggegaan naar Friesland, waar ze op 23 juni 1801 in Sneek hertrouwde met Tjipke Okkes. Tjipke zou in 1811 de familienaam Okkema aannemen.Richard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-85493658072842609702008-03-16T12:56:00.000-07:002008-03-16T13:22:48.406-07:00Een toevalsvondst en nog een<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimLmqUMWWd6mjVvpiZoaHSn9dOs_1bbr6VQXD15a7xpMwpGAqDRzf9kAUkI_T7_2SaiLxtyfYFHJU28Up2nl6ipYsSr5JxSPBo4SUnzrJC1b5tk_kYE882hEPnii_EEXjXWVeuhb9e7Y8/s1600-h/Jierboekje+2007groot.jpg"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimLmqUMWWd6mjVvpiZoaHSn9dOs_1bbr6VQXD15a7xpMwpGAqDRzf9kAUkI_T7_2SaiLxtyfYFHJU28Up2nl6ipYsSr5JxSPBo4SUnzrJC1b5tk_kYE882hEPnii_EEXjXWVeuhb9e7Y8/s400/Jierboekje+2007groot.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5178432887820073330" /></a><br />Ik heb al geschreven over de meeste recente jaargang (2007) van het Genealogysk Jierboekje. Dat is een uitgave van het Genealogysk Wurkferbân en het staat elk jaar weer bomvol interessante artikelen. De uitgave 2007 is voor onze familie zeer bijzonder, omdat er licht wordt geworpen op de oudste generaties Hettema. Op bladzijde 70 van het boekje staat het bovenstaande familieschema.<br /><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj2IzKn_kwg8hizvtOIK_qtoAYqY114qg9DJDdokb2aK-1meU0Z_ZjNyc_dTqceKOj6dMXShS4u07rQKSc3-kmPBW045fiSzFAa4cC7OPYOLhSdhLKscb3fM6hDr9AlMa4qcDYnFesJVjo/s1600-h/O_KlaasGerbens1799klein.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj2IzKn_kwg8hizvtOIK_qtoAYqY114qg9DJDdokb2aK-1meU0Z_ZjNyc_dTqceKOj6dMXShS4u07rQKSc3-kmPBW045fiSzFAa4cC7OPYOLhSdhLKscb3fM6hDr9AlMa4qcDYnFesJVjo/s200/O_KlaasGerbens1799klein.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5178433029553994114" /></a>Mijn aandacht werd getrokken door Jildou Annes en Klaas Gerbens, een echtpaar dat ik onlangs ben tegengekomen tijdens veldwerk. Met neef Giel was ik in Goënga, bij de familie Buter, en zij toonden ons een zwaar gehavende rouwbrief uit 1799. Met behulp van een aantal leeslampen heb ik de brief zo goed mogelijk proberen uit te lichten om er een foto van de maken. Zie het plaatje hier links, dat kan worden aangeklikt om een grotere versie op het scherm te krijgen. De brief was verstuurd door Jildou Annes aan vreienden en familie, om te melden dat haar man op 51-jarige leeftijd was overleden. Vooral de plaats waar dat gebeurde, Amsterdam, is van groot belang. Het verklaart waarom in de Friese begraafregisters niets van Klaas Gerbens kon worden teruggevonden. En ten tweede bestaat de kans dat het echtpaar in Amsterdam nog een papieren spoor heeft achtergelaten. Notariële akten, bijvoorbeeld. Daar ga ik binnenkort eens even wat speurwerk verrichten. In het schema kunnen we nu dus invullen bij Klaas Gerbens 1748 - 1799.Richard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-68710782413477048532008-03-09T06:45:00.000-07:002008-03-09T06:50:25.638-07:00Hwerom net yn it Frysk?Tja, dat is de vraag die ik kreeg toen iemand wilde weten waarom ik geen teksten in het Fries op dit weblog zet. Beste mensen: de uitleg is heel simpel: ik beheers de taal slechts passief (lezen en soms verstaan). Spreken en schrijven gaan bij mij dermate knullig, dat ik er niet over pieker om de taal te gaan parodiëren. Laat mij maar lekker in het Nederlands schrijven, dat lukt me wel, het Fries laat ik over aan de experts.<br />Over Friese experts gesproken: een van hen, Jarigh Renema, heeft in de meest recente aflevering van het genealogysk Jierboekje een kwartierstaat gepubliceerd van mijn voorvader Hette Annes. Ik ben zeer druk bezig om al die gegevens door te nemen, dus heb ik wat weinig tijd voor dit weblog. Maar... ik kom zeker op dit onderwerp terug, eerst nog even langs het archief in Leeuwarden en dan kijken of ik een leuk stukje kan componeren.Richard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-9476011981944477022008-02-17T11:41:00.000-08:002008-02-17T11:54:50.007-08:00Op zoek naar een gebrekAnne Hettes Hettema liet in 1817 een testament maken, waarin hij een bijzondere regeling trof voor zijn zoon Hette. In de tekst staat: "Mijn zoon Hette Annes, die door zijn gebrek minder snel in zijn levensonderhoud zal kunnen voorzien dan zijn broers en zusters, krijgt een uitkering van 100 guldens per jaar. Te beginnen in het jaar dat mijn vrouw komt te overlijden". De handtekening, die Anne Hettes onder zijn testament zette, staat overigens in de kop van dit weblog.<br />Het was dus bekend, dat Hette Annes een gebrek had, maar niet bekend was, welk gebrek dat dan precies was. We wisten wel, dat hij definitief was vrijgesteld van de Nationale Militie. Met andere woorden, hij had een gebrek dat aanleiding vormde om iemand vrij te stellen voor de dienstplicht. In de hoop er achter te komen wat er aan de hand was, togen neef Giel en ik naar het gemeentehuis van IJlst, alwaar de militieregisters uit het begin van de 19e eeuw worden bewaard.<br />Na eerst van koffie te zijn voorzien door de archivaris (waarvoor nogmaals dank) kon er gesneupt worden in de grote boeken. Folianten op fors formaat, die maar nauwelijks op de onderzoekstafel pasten. Helaas voor ons, bevatten de lijsten alleen maar de mededeling dat Hette Annes Hettema definitief is vrijgesteld, zonder nadere opgaaf van redenen.<br /><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiryxmeTVMX4P9VizoR0vOUBY-TFI1yXaYfA4g1FlFJ54M6NtTV9DXqs8GXmXFs84mKCxHKvO8fPnkRrTZuLnwnU7Xc8av8T1NRUfI8eNQz4a6NIa-8obhJDnRVVCTieEqJkU3ef45Wrh4/s1600-h/Hettelengte.jpg"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiryxmeTVMX4P9VizoR0vOUBY-TFI1yXaYfA4g1FlFJ54M6NtTV9DXqs8GXmXFs84mKCxHKvO8fPnkRrTZuLnwnU7Xc8av8T1NRUfI8eNQz4a6NIa-8obhJDnRVVCTieEqJkU3ef45Wrh4/s400/Hettelengte.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5168039276676257730" /></a><br /><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiO5BiUUCGL4lQ57ylD0T5nCT5k2H2aRMMdNMsU9rMYNHMKglLHLzJhnuGXmcaL014jIi10LmS3avXubnv1RNNrnzLu85vYyK2rErZLGN-irL9K4APUiEYpKqQiQA1VOTPNhuhBxbU8wpU/s1600-h/annelengte.jpg"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiO5BiUUCGL4lQ57ylD0T5nCT5k2H2aRMMdNMsU9rMYNHMKglLHLzJhnuGXmcaL014jIi10LmS3avXubnv1RNNrnzLu85vYyK2rErZLGN-irL9K4APUiEYpKqQiQA1VOTPNhuhBxbU8wpU/s400/annelengte.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5168039160712140722" /></a> <br />Alleen de lengtes van Hette Annes en zijn broer Anne Annes vertellen misschien iets meer. Hette bleek 5 voet 4 duim lang te zijn, zijn broer was 1,82.2 meter lang. Anne was drie jaar jonger dan zijn broer en toen hij werd ingeschreven was inmiddels het metrieke stelsel geaccepteerd. Anne had een voor die tijd redelijk uitzonderlijke lengte, overigens. De 5 voet 4 duim kan worden omgerekend tot ongeveer 1.60 meter.<br />De broers verschilden dus 22 centimeter, en we vermoeden - Giel en ik - dat Hette een bochel had. Mogelijk veroorzaakt door vitaminegebrek (rachitis). Een kwaal als polio sluiten we uit, want dat was toen op jonge leeftijd dodelijk.<br />Er zou nog één bron kunnen zijn die het raadsel geheel oplost, namelijk de registers van de Militieraad uit Heerenveen, maar die hebben we nog niet kunnen vinden, zo ze al bewaard zijn gebleven.Richard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-76147410476423432362008-01-19T03:01:00.000-08:002008-01-19T03:14:44.831-08:00Overlijden van Tjalling DoedesDoorgaans is het geen doen om een exacte overlijdensdatum uit het begin van de 18e eeuw op de duikelen. De kerkboeken uit die tijd zijn vrijwel niet bewaard gebleven en als er al wat te voorschijn komt, dan is dat uit zogeheten secundaire bronnen. Nou, zo'n sucundaire bron heb ik, en wat voor een! Mijn voormoeder Tyttie Tjallings was een dochter van Tjalling Doedes en Maycke Jentjes. Het echtpaar woonde vanaf 1724 in Ritseterp (ook wel Ritsebuorren genoemd). Het verhuizen daarheen ging niet zonder slag of stoot, er werd iemand benoemd om de bewoners beleefd te verzoeken ergens anders heen te gaan.<br />Dit kwam allemaal door een testament van een eerder levende Tiallingh Doedes. Hij bleek in 1707 samen met echtgenote Tjetske Harmens een testament te hebben gemaakt, waarin werd gesteld dat Tjalling Doedes de jonge, na 1724 op de plaats te Ritseterp mocht gaan wonen. Tjalling Doedes de oude had geen levende kinderen (misschien had het echtpaar wel helemaal geen kinderen, dat is niet meer vast te stellen) en vermaakte zijn niet geringe bezit aan familie.<br />In 1707 werden drie erfgenamen benoemd, te weten Jochum en Marij, kinderen van Gerrijt Doedes de broer van Tjalling, en Aeltie Jans, de dochter van Jan Harmens. Die laatste is weer de broer van Tjetske Harmens. De drie mochten tot 1724 op de plaats wonen, daarna zou de jonge Tjalling aan de beurt komen. Het vermoeden bestaat dat die Tjalling in dat jaar meerderjarig werd. Hoe dan ook, de erfgenamen hadden niet zoveel trek om de plaats te ontruimen en deden dat met tegenzin.<br />Toen Tjalling in 1729 kwam te overlijden, waren ze er als de kippen bij om de weduwe (met drie jonge kindjes) weg te sturen. Het Nedergerecht van Wonseradeel gaf de erfgenamen in eerste instantie gelijk, maar een aangetekend beroep bij het Hof van Friesland zorgde voor vernietiging van dat vonnis. Maijcke Jentjes mocht tot 12 mei 1730 op de boerderij blijven wonen. In de papieren van het Hof van Friesland staat de exacte overlijdensdatum van Tjalling Doedes vermeld, zie onderstaand fragment van folio 24 van de processtukken:<br /><br /><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNqVDHPmBUktM326Rw6tPZLzvrWXOijhyphenhyphenHgyKhlu4-A0h6DH6777FzXZn6tQ9Fw6lGIqoWN3P8ZPA7r1DDXD0BPnzK0os2MlYRYKGRtlnaYS3AEhlBP1KpOduKqmYtQ02p15-jYdi0onU/s1600-h/O_TjallingDoedes.jpg"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNqVDHPmBUktM326Rw6tPZLzvrWXOijhyphenhyphenHgyKhlu4-A0h6DH6777FzXZn6tQ9Fw6lGIqoWN3P8ZPA7r1DDXD0BPnzK0os2MlYRYKGRtlnaYS3AEhlBP1KpOduKqmYtQ02p15-jYdi0onU/s400/O_TjallingDoedes.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5157144107986900386" /></a>Richard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-11559715512318039382008-01-14T09:45:00.000-08:002008-01-14T09:59:55.839-08:00De toevallige vondst van een steenVraag: hoe kun je een steen met een afmeting van 2.00 bij 3.13 meter over het hoofd zien? Het antwoord is eenvoudig, dat kan alleen als de steen is weggehaald, of bedolven is onder aarde. In mijn geval gaat het om de reusachtige grafsteen van de familie Teppema. Die familie is geparenteerd is aan het geslacht dat later de namen Hettema en Klaversma zal dragen. Ooit lag de steen op het kerhof van Goënga, maar wanneer hij is weggehaald is nog onduidelijk. Verder onderzoek zal dat hopelijk aan het licht brengen. Zeker is wel, dat de steen er in 1950 nog was, getuige een krantenbericht in het Sneeker Nieuwsblad van 14 september 1950.<br />Op de steen staan naar verluidt allerlei interessante details over mijn voorgeslacht en dan is het een beetje vervelend als bedoelde steen er niet meer is. Maar, een gelukje bij een ongeluk: zo'n 50 à 60 jaar geleden heeft iemand een nauwkeurige tekening gemaakt van de steen, die toen als in stukken gebroken was. Die tekening vond ik afgelopen week tijdens een sneuptocht in Tresoar, het archief in Leeuwarden.<br /><br /><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_3PmMwb9IoMpZ3a5mbx-u4yYavqPqOIHdFTT0B1juCTxjqPaMDY8yHMkCXkxgLWW8Wa-3vL7gSetk1fwSJ39wiaKKZWS_QXDmNXGxBNqwLJd8tCanfNEfY3ADG-WLTOlZNw2iZzXjJ-Y/s1600-h/Teppemastien.JPG"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_3PmMwb9IoMpZ3a5mbx-u4yYavqPqOIHdFTT0B1juCTxjqPaMDY8yHMkCXkxgLWW8Wa-3vL7gSetk1fwSJ39wiaKKZWS_QXDmNXGxBNqwLJd8tCanfNEfY3ADG-WLTOlZNw2iZzXjJ-Y/s400/Teppemastien.JPG" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5155392444229932418" /></a><br /><br />Ik heb zitten bedenken hoe die steen op het kerkhof gelegen moet hebben en kom tot de slotsom dat het gevaarte over zes graven naast elkaar heeft gelegen. Dat moest een hele klus zijn als er weer een stoffelijk overschot moest worden bijgezet.<br /><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjMVrozjIQFBa_GLZ7vhASDYzOaUDg7rNLchZDu1SfrAwvh_fumXSUtYGvpgZUaoVKvSVIeYvPR6gf4aU4-LgyF2QEsbIlSNM1M8Qjq_C_dVikEKcXXHCIjCgq9EKw6_DywNLEjUB4deqc/s1600-h/Teppema+stien2.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjMVrozjIQFBa_GLZ7vhASDYzOaUDg7rNLchZDu1SfrAwvh_fumXSUtYGvpgZUaoVKvSVIeYvPR6gf4aU4-LgyF2QEsbIlSNM1M8Qjq_C_dVikEKcXXHCIjCgq9EKw6_DywNLEjUB4deqc/s200/Teppema+stien2.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5155392624618558866" /></a>Helaas is de steen ten prooi gevallen aan de "gelijkheidsdrang" van de Bataafse Republiek. Op 8 juni 1795 werd een plakkaat uitgegeven, waarin stond dat begraven in een kerkgebouw voortaan verboden was. Ook moesten alle afbeeldingen van wapenschilden worden weggehaald of vernield. Dat duidde maar op standverschillen die het kenmerk van het 'ancien régime' waren en daar moesten de mensen zo snel mogelijk van af. Inderdaad is de beitel gezet in de wapenschilden die op de steen stonden. We kunnen nu alleen nog maar zien dat het wapen der Teppema's gedeeld was. Vermoedelijk stond op de rechterhelft de halve Friese Adelaar, maar dat is maar gissen. Sommige mensen hebben geopperd dat de Franse lelie en de roos, die op de randen van de steen staan, eventueel in de wapens hebben thuisgehoord, maar ook dat is giswerk.Richard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-87914414205214256492007-12-31T11:36:00.001-08:002007-12-31T11:44:59.457-08:00In één keer drie generaties erbijOp de valreep van het oude jaar mag ik profiteren van het jarenlange genealogische speurwerk van Douwe Meinderts Bonnema. Hij heeft Maaike Jentjes in zijn kwartierstaat staan, inclusief voorgeslacht. En daar ben ik heel erg blij mee. Ik had me voorgenomen om het stamboomonderzoek in kleine, overzichtelijke brokjes te doen, maar als er een hele berg nieuwe informatie beschikbaar komt dan is dat natuurlijk erg mooi.<br />Ik heb de voorouders van Maaike even in een nieuw plaatje gezet, dat onder dit bericht staat. Het gedeelte in de lichtrode rechthoek bevat de gegevens uit de kwartierstaat van Douwe Bonnema. Douwe is, samen met Tjaart Martens, de maker van de website over Wûnseradiel, waarvan het adres als link in de rechterbalk van deze pagina staat. Beslist een bezoekje waard, lijkt me.<br /><br /><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYyUTBV3KzO4azwU3HptD6oh2DrmwG3x4FQddhQBDgToDszcETUdMsQ7objK9WAG7ig7whZXG9QVxdVCsS3MW95Lo8uqnM-Tw4ovK2m200SiArjQMaQOGdSlaMmrWY8UE2-akXFs5zqDQ/s1600-h/kwart_Jetske3.gif"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYyUTBV3KzO4azwU3HptD6oh2DrmwG3x4FQddhQBDgToDszcETUdMsQ7objK9WAG7ig7whZXG9QVxdVCsS3MW95Lo8uqnM-Tw4ovK2m200SiArjQMaQOGdSlaMmrWY8UE2-akXFs5zqDQ/s400/kwart_Jetske3.gif" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5150225242090558754" /></a>Richard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-42294814613100019852007-12-29T07:37:00.000-08:002007-12-29T07:52:10.205-08:00Bevestiging van een naam<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNvq3817qcOh9v8C_NiUSo2xKRBoKeC5YPf7JeqzhMSXnkN9h6iOkY6zIG0iV3Ojd1nfhn01TEgiVNUmALwC2SfYbnbaSCFrmKGbyEC4WuRXXBbMA7VICR9uNaFkCK-1gpE5dDH2wrsh0/s1600-h/akte_bekend03a.jpg"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNvq3817qcOh9v8C_NiUSo2xKRBoKeC5YPf7JeqzhMSXnkN9h6iOkY6zIG0iV3Ojd1nfhn01TEgiVNUmALwC2SfYbnbaSCFrmKGbyEC4WuRXXBbMA7VICR9uNaFkCK-1gpE5dDH2wrsh0/s200/akte_bekend03a.jpg" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5149422710271431938" /></a>Bij het (tweede) huwelijk van Jetske Sjoerds Klaversma (dochter van Sjoerd Hettes) in 1831 overlegde zij een acte waaruit blijkt dat haar ouders zijn overleden. Ook wordt melding gemaakt van het overlijden van de grootouders. Wat voor mijn onderzoek nog veel belangrijker is, de groutouders worden bij name genoemd en dus weet ik eindelijk zeker met wie Hette Annes ooit is getrouwd. Diverse onderzoekers hebben, op basis van de vernoemingen van alle kinderen, gespeculeerd dat het patroniem van zijn vrouw vrijwel zeker Tjallings geweest moet zijn. Iets minder zeker werd gedaan over de voornaam, hoewel de naam Tietsje een goede kans maakte. In genealogieën werd dan ook meestal alleen gesproken van een mevrouw N. Tjallings.<br />Via de acte van bekendheid weten we nu dat het inderdaad Tietje Tjallings is geweest, zodat het onderzoek weer een stapje verder kan gaan. De combinatie Tietje en Tjalling is redelijk zeldzaam, en de enieg kandidaat die in aanmerking komt is de Tietje Tjallings die in 1726 is geboren als dochter van Tjalling Doedes en Maaijke Jentjes te Tjerkwerd. Extra ondersteuning van de hypothese: Tietje had een ouder zusje (gedoopt in 1724) met de naam Elbrig. Ook die naam komt zelden voor, maar duikt wel op in de vernoemingen bij latere generaties.<br />Wat de opstellers van de acte nooit hebben kunnen vermoeden: de acte maakt 176 jaar later veel meer bekend dan waarvoor hij was opgesteld. En daar ben ik heel blij mee. De kwartierstaat van Jetske Sjoerds Klaversma is dan ook gegroeid en ziet er uit als op het onderstaande plaatje. Vergelijk deze maar eens met de afbeelding bij het vorige bericht.<br /><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhV14-6oVC-4r_SSnW0ubF2NwERQs2DrWF7S3rtz6_x9AUnizSHCmY_WL-UTLtfln-lfiaamxrA1jSBx7-tq7f_7VNgP8KBUXpuaMkqmxaMHCMJRYx_PchpbsEdoXQ-ORLcZrIbf3SEgyc/s1600-h/kwart_Jetske2.gif"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhV14-6oVC-4r_SSnW0ubF2NwERQs2DrWF7S3rtz6_x9AUnizSHCmY_WL-UTLtfln-lfiaamxrA1jSBx7-tq7f_7VNgP8KBUXpuaMkqmxaMHCMJRYx_PchpbsEdoXQ-ORLcZrIbf3SEgyc/s400/kwart_Jetske2.gif" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5149422839120450834" /></a>Richard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-4427173177978478642007-12-29T02:09:00.000-08:002007-12-29T03:06:50.498-08:00Hettema en Klaversma<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCa8V_8leGF1q5GZrrAfzED9PlHcNyV8OFER_D90D5N8_sKUdX_GUmorM_JIvaQ3eGfOWt_9gFd_JLkK0fEHNlJPwJkA05k4U2pqiqiM4VY3lmHWnOjfb7nkaERibOGhgj3Zy0FvhkzyM/s1600-h/Goenga_verdeling.gif"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCa8V_8leGF1q5GZrrAfzED9PlHcNyV8OFER_D90D5N8_sKUdX_GUmorM_JIvaQ3eGfOWt_9gFd_JLkK0fEHNlJPwJkA05k4U2pqiqiM4VY3lmHWnOjfb7nkaERibOGhgj3Zy0FvhkzyM/s200/Goenga_verdeling.gif" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5149343627038610658" /></a>Mijn familie-onderzoek in de archieven richtte zich eigenlijk alleen op de naam Hettema. Moeder en opa heetten zo en de lijn terug was redelijk te volgen. Tijdens zo'n onderzoek spreek je een heleboel mensen en uit die gesprekken kwam naar voren dat er een band bestaat tussen de families Hettema en Klaversma. Hoe die relatie dan precies in elkaar steekt werd nooit helemaal duidelijk. Er werd wel onderling getrouwd en ook deden de families zaken (zoals blijkt uit bewaard gebleven notariële acten), maar het fijne van de familieverhoudingen ontging me eigenlijk.<br />Via internet is het nu mogelijk om gewoon thuis te 'sneupen' (een Fries woord voor snuffelen, onderzoeken) in allerlei bestanden. Zo ook het kadaster van 1832, het jaar dat alle landerijen in kaart werd gebracht, met hun grootte, aard, eigenaar en gebruiker. Die gegevens zijn ontsloten via de schitterende site HisGis, op internet te zien via deze <a href="http://www.hisgis.nl">link</a>. Als je naar de kaart van Goënga kijkt, dan blijkt dat een aantal stukken weideland toebehoorde aan de erven Anne Hettes (Hettema), en een ander deel aan Hette Sjoerds (Klaversma). Bij het inkleuren van de kaart blijkt, dat de twee stukken precies in elkaar passen. Ze zijn beide ongeveer even groot en dat deed vermoeden dat Sjoerd Hettes, de vader van Hette Sjoerds, mogelijk de verloren broer van Anne Hettes was.<br />Nader onderzoek in de archieven van Tresoar wees uit, dat dat inderdaad het geval is. Sjoerd Hettes overleed in 1810, een gegeven dat is gehaald uit de huwelijks bijlagen van zijn kinderen (Jetske, geboren in 1792). Vreemd genoeg is er geen vermelding van zijn overlijden of begrafenis in de archieven te vinden. De exacte sterfdatum is niet meer te achterhalen want de documenten geven geen eenduidig beeld. Volgens de ene acte is Sjoerd overleden op 10 mei 1810, andere documenten geven data van 25 en 27 mei 1810.<br />Het vermoeden dat Anne en Sjoerd broers waren werd nog sterker toen bleek dat telgen van de Hettema's en die van de Klaversma's gezamenlijk eigenaar waren van stukken greidland ten zuiden van het dorp Goënga.<br />Helemaal zeker wist ik het, toen ik bij de huwelijksbijlagen van Jetske Sjoerds Klaversma een acte van bekendheid aantrof. Ik was op die acte geattendeerd via het Forum van Tresoar (waarvoor heel veel dank!). Dankzij de grote inzet van de Freonen fan de Argiven yn Fryslân (FAF) heeft Tresoar de beschikking over een digitaal doorzoekbaar overzicht van notariële acten. In die lijst stond de acte van bekendheid vermeld, verleden voor notaris Hoekstra te Wommels. Daarbij de mededeling dat de acte de namen van de grootouders bevatte en ook de opmerking dat de acte niet aanwezig is.<br />Even schrikken, maar het viel mee. Waarom was die acte niet aanwezig tussen de papieren van de notaris? Simpelweg omdat de trouwlustigen de acte hebben meegenomen om bij de trouwceremonie in te leveren op het gemeentehuis. En dáár is de acte dus bewaard als deel van de huwelijkse bijlagen.<br />Concluderend: Jetske Sjoerds Klaversma is een dochter van Sjoerd Hettes (Klaversma) en een kleindochter van Hette Annes. En Hette Annes is tevens de vader van Anne Hettes.<br /><br /><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJpqS8Kqol2fad4Ipq5SAhPO5wzcnq39xbjdKTQH4Oqwdil963pXVurJNyjXdC_1wHDtUoz7eINvqoMu_Siwt-tk6-m1-fPKBP63bH2FnIc-B6hAISqjLWMWC-R-0A5TN57OCgBvlkyVY/s1600-h/kwart_Jetske.gif"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJpqS8Kqol2fad4Ipq5SAhPO5wzcnq39xbjdKTQH4Oqwdil963pXVurJNyjXdC_1wHDtUoz7eINvqoMu_Siwt-tk6-m1-fPKBP63bH2FnIc-B6hAISqjLWMWC-R-0A5TN57OCgBvlkyVY/s400/kwart_Jetske.gif" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5149349549798511858" /></a>Richard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6147426032704792441.post-21708858643948220402007-12-28T03:48:00.000-08:002007-12-28T12:08:36.715-08:00Welkom in het domein HettemaDit moet een plaats worden voor informatie over het geslacht Hettema, een van de elf familieclans met die naam uit Friesland. We hebben het aan Napoleon te danken dat de Friezen afscheid namen van het patroniem (de naam van de vader) en een echte achternaam kozen. Op die manier konden de Fransen hun administratie veel beter op orde krijgen (lees: veel beter belastingen innen en dat soort dingen).<br />Het gevolg was, dat Anne Hettes, van wie een handtekening te zien is in de titel van dit weblog, voortaan door het leven ging als Anne Hettema. In de praktijk bleef het trouwens Anne Hettes Hettema, het patroniem werd niet vergeten. Nu doet het wonderlijke feit zich voor dat de broer van Anne, Sjoerd Hettes en zijn kinderen helemaal geen Hettema heten. Zij dragen de naam Klaversma. Omdat Sjoerd in mei 1810 overleed, een jaar voordat Napoleon zijn plannen doordrukte, is er geen officiële akte van naamsaanneming van de Klaversma's.<br />In een volgend artikel (dat uiteindelijk boven dit verhaaltje zal komen te staan) zal ik beschrijven hoe het terugvinden van de Klaversma's is gegaan.Richard Keijzerhttp://www.blogger.com/profile/14581468008749508146noreply@blogger.com0